(متوفّای سال 681 هجری قمری) دانشمند مشهور و مورّخ نامی، معروف به «قاضی القضات» در تاریخ مشهورش «وفیات الأعیان» در پایان شرح حال آن حضرت می نویسد:
»… ابوالقاسم محمّد بن الحسن العسکری دوازدهمین امام ـ به اعتقاد امامیّه ـ و معروف به «حجّت» است. او همان کسی است که شیعه عقیده دارد او «منتظر«، «قائم» و «مهدی» است. وی صاحب سرداب است! آرای شیعه درباره او زیاد است. شیعیان انتظار دارند که او در آخر الزمان از سرداب سامرّا بیرون آید! ولادتش در سال 255 هجری قمری است. هنگام وفات پدرش پنج ساله بود«. (1).
در این گفتار، هرچند که خود ابن خلکان نمی گوید که این ابوالقاسم محمّد بن الحسن العسکری همان مهدی موعود است، و می گوید: «دوازدهمین امام به اعتقاد امامیه و معروف به «حجّت» است«؛ ولی جای آن دارد که بپرسیم؟ این ابو القاسم محمّد بن الحسن العسکری (علیه السلام) که هم نام و هم کنیه رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) و نهمین فرزند برگزیده حسین بن علی (علیه السلام) است، و خود قاضی القضات هم تاریخ ولادت او را نقل کرده و می گوید: شیعه عقیده دارد که او «منتظر، قائم و مهدی» است، چه کسی است؟
چرا قاضی القضات از سرنوشت او چیزی نمی گوید؟ و چرا به مهدی موعود بودنش اعتراف نمی کند؟
مگر پیامبر اکرم نفرموده است: «مهدی» از فرزندان من، از فرزندان علی و زهرا (علیهما السلام(، و از فرزندان امام حسین (علیه السلام) است؟ مگر خود علمای اهل سنّت پدرانش را تا امام حسن عسکری (علیه السلام) نام نبرده اند؟ و مگر هرکدام از آنان را بهترین فرد عصر خویش و شاخه زیبای درخت نبوّت ندانسته اند؟
بنابراین محمّد بن الحسن، به اعتراف کسانی که نام او را ذکر نموده و تولّدش را
پذیرفته و او را پسر امام حسن عسکری (علیه السلام) معرفی کرده اند، چه کسی است؟
1) وفیات الاعیان، ج 4، ص 176، ش 562.
