روایات بسیاری از ائمهعلیهم السلام نقل شده که میگوید: روایات را بر قرآن عرضه کنید، آن چه را موافق قرآن است بپذیرید و مخالف آن را رد کنید. شیخ حرّ عاملی آنها را در باب نهم از ابواب صفات قاضی در «وسائل الشیعه» گردآورده است.
از امام صادقعلیه السلام روایت شده است که پیامبر خداصلی الله علیه وآله فرمود: بر هر حقی حقیقتی است و بر هر درستی نوری. آن چه را که موافق کتاب خداست بگیرید و آن چه را مخالف کتاب خداست واگذارید: «فما وافَقَ کتابَ اللّه فَخُذوُه وَما خالَفَ کتابَ اللّهِ فَدَعُوه.» (1).
از امام صادقعلیه السلام نیز روایت است: «ما لَم یوافِقْ مِنَ الحَدیثِ القرآنَ فَهو زُخرُفٌ«؛ (2) آن چه از حدیث، موافق قرآن نباشد باطل است (باطلی است آراسته به صورت حق(.
ایوب بن حرّ نیز نقل میکند شنیدم امام صادقعلیه السلام میفرمود: هر چیزی به قرآن و سنت بر میگردد و هر حدیثی که موافق کتاب خدا نباشد، باطل است: «کلّ شیئیٍ مَردودٌ اِلَی الکتابِ والسُّنَّةِ وَکُلُّ حَدیثٍ لا یُوافِقُ کتابَ اللّهِ فَهُوَ زُخْرُفٌ» (3).
این روایات از دو جهت بر سخن ما دلالت میکند:
الف. آن چه از این اخبار بر میآید آن است که قرآن، معیاری صحیح و مصون از تغییر و تحریف و تصرّف است و قول به تحریف، با عقیده به سلامت قرآن که معیار است، سازگار نیست.
ب. دقت در همه این روایات ثابت میکند که شرط لازم برای درستی احادیث، مخالف نبودن با قرآن است نه موافقت، وگرنه باید بسیاری از روایات را ردّ کرد، چون قرآن نسبت به آنها نفیاً و اثباتاً متعرّض نشده است. مخالفت و عدم مخالفت با قرآن هم وقتی معلوم میشود که همه سورهها و اجزای قرآن نزد ما موجود باشد، وگرنه ممکن است حدیث، مخالف با چیزی از قرآن باشد که ساقط یا تحریف شده است.
1) وسائل الشیعه: ج 18، باب 9 از ابواب صفات قاضی، حدیث 10.
2) همان، حدیث 12.
3) وسائل الشیعه، ج18، باب 9 از ابواب صفات قاضی، حدیث 15.
