انتقال جنازه قبل از دفن

1 – مقداد، صحابی بزرگوار پیامبر، در سال 33 در (جرف(، سه میلی مدینه درگذشت. او را بردوش گرفتند و به مدینه آورده در بقیع به خاک سپردند.(1)

2 – سعد بن زید قرشی، یکی از (عشره مبشره) در سال 51 در (عتیق) ده میلی مدینه درگذشت، او را به مدینه آورده، دفن کردند.(2).

3 – عبدالرحمن بن ابی بکر، در سال 52 در حبشه از دنیا رفت. او را به مکه آورده، به خاک سپردند. عایشه از مدینه به مکه آمد و قبر او را زیارت کرد و بر او نماز خواند و در سوگ او اشعاری خواند. (3).

4 – سعد بن ابی وقاص، از صحابه پیامبر، در سال 54 هجری در (حمراء الاسد) (جایی در هشت میلی مدینه) از دنیا رفت. او را به مدینه آورده و در این شهردفن کردند.(4).

5 – اسامة بن زید صحابی در سال 54 در (جرف) ازدنیا رفت، او را به مدینه آوردند.(5).

6 – ابوهریره در سال 57 در (عتیق) درگذشت، او را نیز به مدینه منتقل کردند.(6).

7 – یزید بن معاویه در سال 64 در حوارین (از روستاهای دمشق) درگذشت، جنازه اش را به دمشق آوردند و آن جا دفن شد.(7).

8 – ابراهیم بن ادهم در سال 162 در جزیره از دنیا رفت، او را به صور منتقل کرده، آن جا به خاک سپردند.(8).

9- جعفر بن یحیی در سال 189 در (غمر) کشته شد. جسدش را به بغداد بردند.(9).

10 – ذوالنون مصری در سال 246 درگذشت، او را با مرکبی به فسطاط بردند و در مقبره های (اهل معافر) (درویشان) دفن شد.(10).

11 – هارون بن عباس هاشمی در سال 267 در (روثیه) با (عرج) درگذشت و برای دفن به مدینه آوردند.(11).

12 – احمد بن محمد باهلی در سال 275 در بغداد درگذشت. جنازه اش را در تابوتی به بصره آورده دفن کردند و قبه ای بر قبرش ساختند.(12).

13 – محمد بن اسحاق صیمری در سال 275 در بغداد از دنیا رفت، به کوفه آوردند و در همانجا دفن شد.(13).

14 – معتمد، خلیفه عباسی در سال 279 در بغداد مرد، او رابه سامرا بردند و به خاک سپردند.(14).

15 – جعفر بن معتضد در سال 280 در شهر (دینور) از دنیا رفت و به بغداد منتقل شد.(15).

16 – علی بن محمد بن ابی الشوراب در سال 282 در بغداد درگذشت. بر او نماز خواندند، سپس به سامرا منتقل کردند. قبرش در این شهر است.(16).

17 – جعفر بن محمد بن عرفه در ذی حجه 287 در (عمق) (یکی از منازل راه حج از سمت بغداد) از دنیا رفت و به بغداد بردند و در محرم 288 آن جا مدفون شد.(17).

18 – حسین بن عمر بن ابی الاحوص در سال 300 درگذشت، جنازه اش را برای دفن، از بغداد به کوفه بردند.(18).

19 – ابواسحاق خطابی (از نوادگان عمربن خطاب) در سال 320 در بغداد از دنیا رفت، پیکرش را به کوفه منتقل کرده، آن جا به خاک سپردند.(19).

20 – ابوعلی وراق، در سال 323 هنگام بازگشت از سفر حج، درگذشت. به بغداد آوردند و همانجا دفن شد.(20).

21 – المطیع لله، خلیفه عباسی درسال 364 در پادگانی در (دیر عاقول) درگذشت، هنگامی که همراه پسرش به سوی واسط رفته بود. جنازه اش را به بغداد آوردند و در (رصافه) دفن کردند.(21).

22 – محمد بن عباس هراتی در سال 378 در یکی از روستاهای نیشابور درگذشت. چون وصیت کرده بود، تابوت او را به هرات منتقل کردند و آن جا دفن شد.(22).

23 – علی بن عبدالعزیز جرجانی در سال 392 در نیشابور درگذشت. تابوت وی را برای دفن، به جرجان بردند.(23).

24 – ناصحی نیشابوری، پیشوای حنفیان در عصر خود، در راه ری در سال 482 درگذشت. تابوتش رابه نیشابور (و به نقلی به اصفهان) برده، آن جا دفن کردند.(24).

25 – احمد بن علی علبی حنبلی درسال 503 در عرفات از دنیا رفت. بدنش را به مکه آوردند، پس از طواف پیرامون خانه خدا، او را در مکه کنار فضیل بن عیاض دفن کردند. چون خبر درگذشت او به بغداد رسید، مردم بر او نماز غایب خواندند و مسجد جامع پر از مردم شد.(25).

26 – ابوعبدالله مالکی غرناطی در سال 569 در (اشبیلیه) درگذشت. او را به غرناطه برده، آن جا دفن کردند.(26).

27 – شیخ محمد قونوی مصری، در سال 672 درمصر درگذشت، وصیت کرده بود که تابوتش را به دمشق برده، کنار محیی الدین عربی که استادش بود، دفن کنند.(27).

28 – رمضان بن حسین سرماری حنفی، در سال 675 در دریا از دنیا رفت. بدنش را به شهر (انبار) بردند و پس ازنه روز که از فوتش گذشته بود، آن جا به خاک سپردند.(28).

29 – یوسف بن ابی نصر دمشقی در سال 699 درزمان تاتاریان در دمشق از دنیا رفت. بدنش را در تابوتی نهادند. چون امنیت به مردم برگشت، آن را به یثرب منتقل کرده، آن جا دفن کردند.(29).

30 – محمد بن یوسف کرمانی (شارح صحیح بخاری) در سال 786 در راه حج از دنیا رفت. او را به بغداد منتقل کردند و در مقبره ای که برای خودش آماده ساخته بود، به خاک سپردند.(30).

31 – احمد بن احمد اسحاقی حلبی، پیشوای بزرگوار که در 803 در (مرحلین(، از نواحی حلب درگذشت. او را به حلب منتقل کردند و کنار بستگانش به خاک سپرده شد.(31).

32 – شهاب الدین احمد نجاری، از پیشوایان حنفیه در سال 938 در جده درگذشت. آن هنگام در این شهر به قضاوت مشغول بود. او را به مکه بردند و درقبرستان معلی دفن کردند.(32).

و… کسان دیگر(33). که یا بنا به وصیت خودشان، یا به جهت دفن شدن نزدیک بستگان و خویشاوندان و در مقابر خانوادگی، یا به جهت تبرک جستن به شهرهای مقدسی همچون مکه و مدینه و کوفه، و دلایل و صلاحدیدهای دیگر به شهرهای مختلف برده شدند. این سیره جاری نشان می دهد که انتقال جنازه به شهرهای دیگر جهت دفن در اماکن مقدس، جایز است.

1) )استیعاب(، ج 1 ص 280.

2) )صفة الصفوه(، ابن جوزی، ج 1 ص 140.

3) )معجم البلدان(، ج 3 ص 211.

4) )تاریخ بغداد(، خطیب بغدادی، ج 1 ص 146، (تاریخ الشام(، ابن عساکر، ج 6 ص 108.

5) )صفة الصفوه(، ج 1 ص 210.

6) )الاصابه(، ج 4 ص 210.

7) )البدایة و النهایه(، ابن کثیر، ج 8 ص 236.

8) )صفة الصفوه(، ج 2 ص 132.

9) )شذرات الذهب(، ابن عماد، ج 1 ص 337.

10) )صفة الصفوه(، ج 4 ص 293.

11) )تاریخ بغداد(، ج 14 ص 27.

12) همان، ج 5 ص 80.

13) )المنتظم(، ابن جوزی، ج 5، ص 99.

14) )تاریخ بغداد(، ج 4 ص 61.

15) )البدایة و النهایه(، ج 11 ص 69.

16) )المنتظم(، ج 5 ص 164.

17) همان، ج 6 ص 25.

18) همان، ص 117.

19) )تاریخ بغداد(، ج 6 ص 158.

20) همان، ص 301.

21) همان، ج 12 ص 379.

22) همان، ج 3 ص 121.

23) )شذرات الذهب(، ج 3 ص 57.

24) )الجواهر المضیه(، ج 2 ص 64.

25) )المنتظم(، ج 9 ص 164.

26) )الدیباج المذهب(، ص 287.

27) )طبقات الاخیار(، شعرانی، ج 1 ص 177.

28) )الجواهر المضیه(، ج 1 ص 243.

29) )شذرات الذهب(، ج 5 ص 454.

30) )مفتاح السعاده(، ج 1 ص 171.

31) )شذرات الذهب(، ج 7 ص 24.

32) همان، ج 8 ص 228.

33) همچون: قتات کوفی، ابن اکفانی، ابراهیم بن نجیح کوفی، قاضی بدر بن هیثم، ابوالطیب لخمی، علی بن عبدالرحمن کوفی، علی بن محمد زبیر کوفی، ابوالقاسم غسانی، ابوالطیب عطار، احمد بن عطاء، ابوعبدالله قمی، ابوالقاسم صرصری، فیروز بهاءالدین، ابواسحاق اسفرائینی، حسین بن علی مغربی، ابوبکر بیهقی، ابوعبدالله اصفهانی شافعی، علی بن ابی نصر موصلی، قاضی شهرزوری، محمد بن علی نرسی، قاضی القضاة شعیبی حنفی، ابواسحاق غزی، قاضی بهاء الدین شهرزوری، احمد بن محمد اصفهانی، ابن بسر بخاری، ابومنصور عبادی، محمد بن مبارک بغدادی، خجندی اصفهانی، عبداللطیف اصفهانی، ضیاء الدین هکاری، حسین بن احمد همدانی، مسعود بن صلاح الدین، ابن حمدون، قطب الدین عادل، عدوی عمری، سیف الدین قیمری، جمال الدین صرصری، ابن نجیح حرانی، نورالدین شافعی، ابن زملکانی، عبدالقادر بن عبدالعزیز، محمد بن محمد تلمسانی، عمادالدین ابوالفداء عنابی، علی بن احمد کیزوانی، که مشخصات آنان را علامه امینی در کتاب خویش آورده است و ما به جهت اختصار، از نقل آنها خودداری کردیم و تنها به ذکر نامشان بسنده نمودیم، مجموعه موارد یاد شده، به 80 مورد می رسد.مترجم(.