تفصیل بین مرتد محارب و غیر محارب

با تأمّل در معنای «عناد» می‏توان مرتدّ را به دو قسم تقسیم کرد:

الف) مرتدّی که به صرف عناد از اسلام برگشته و در حال شک به سر می‏برد یا آیین خاصّی را برگزیده است، امّا با وجود این دست به هیچ گونه اقدام مسلّحانه یا فرهنگی؛ مانند نشر و ترویج افکار باطل خود و تضعیف اسلام نمی‏زند و به زندگی شخصی خود با حفظ موضع عنادش مشغول است.

ب) مرتدّی که علاوه بر عناد، دست به انواع توطئه بر علیه اسلام می‏زند و درصدد تضعیف باورهای دینی مسلمانان برمی‏آید و افکار انحرافی خود را در جامعه اسلامی تبلیغ می‏کند یا دست به اقدام مسلّحانه بر علیه اسلام می‏زند.

در تحلیل این دیدگاه باید به این نکته اشاره کرد که با فحص در روایات، ما شاهد چنین تفصیلی نیستیم و روایات به صورت مطلق شامل مرتدّ معاند می‏شود.