دلـیـل دیـگـری کـه بـر خـلافت حضرت علی (ع) دلالت دارد، حدیث منزلت است حدیث منزلت از مـشـهـورتـریـن احـادیـثـی است که از پیامبر اکرم (ص) صادر شده و بسیاری از اصحاب رسول خـدا (ص) آن راروایت کرده اند ابن عساکر در تاریخ دمشق (1) این حدیث را از 23 نفر از صحابه بـه طرق و اسناد مختلف روایت کرده است به طوری که از قراین استفاده می شود، این کلام شریف چندین بار ازرسول خدا (ص) صادر شده است، ولی مشهورترین مورد آن در غزوه تبوک است.
در غـزوه تـبـوک پـیـامبر اکرم (ص) خود فرماندهی سپاه را به عهده گرفته از مدینه خارج شد و عـلـی (ع) رابه جانشینی خود در مدینه گمارد این تنها جنگی است که علی (ع) پیامبر را همراهی نکرده است، به همین جهت برای آن حضرت مشکل بود که در مدینه بماند و پیامبر خدا)ص) راهی مـیـدان نـبـرد شـودهنگام حرکت سپاه، خدمت پیامبر اکرم (ص) رسیده عرض کرد: مرا با زنان و کودکان در مدینه می گذارید؟
حضرت در جواب فرمود:
اما ترضی ان تکون منی بمنزلة هارون من موسی الا انه لا نبی بعدی (2).
آیـا نـمـی خـواهـی کـه نـسـبت به من همانند هارون نسبت به موسی باشی؟
با این فرق که بعد از من پیامبری نمی آید.
از قـرآن کـریـم چـنـیـن بـرمـی آیـد که جناب هارون نسبت به حضرت موسی، پنج سمت داشته است: برادر، شریک نبوت، وزیر و یاور، پشتیبان، (3) خلیفه و جانشین (4).
بـنـابراین حضرت علی (ع) نیز همین پنج نسبت را با پیامبر اکرم (ص) دارد برادر اوست، چون او را بـه بـرادری بـرگزید و فرمود: «در دنیا و آخرت تو برادر منی» (5) در ابلاغ پیام الهی شریک اوسـت، چـون فـرمود: «جز من و علی کسی از جانب من پیامی نمی رساند» (6) وزیر اوست، چـون خـود فـرمود: «علی وزیر من است» (7) پشتیبان اوست، چون خداوند او را با علی (ع) یاری کرد (8) و خلیفه اوست، چون خود او را به خلافت برگزید (9).
1) فرائد السحطین، ج 1، ص 306 تا ص 394 حدیث 336 تا 456.
2) مـسـنـد امـام احـمـد بـن حـنـبـل، ج 1، ص 177 و الـصـواعق المحرقه، ص 187، حدیث 1 و فـرائد الـسـحطین، ج 1، ص 122، باب 21، حدیث 85 تا 89 و کنزالعمال، ج 13، ص 158، حدیث 9 و 36488 و تـاریـخ دمشق، ج 1، ص 177، حدیث 150 و مناقب ابن مغازلی، ص 27 تا 37، حدیث 40 تا 55.
3) سوره طه، آیه 29 تا 32: واجعل لی وزیرا من اهلی هارون اخی اشددبه ازری و اشرکه فی امری، از خـانواده ام وزیری برای من قرار ده، برادرم هارون را، پشتم را با او محکم کن و در کارم شریکش کن.
4) سـوره اعـراف، آیـه 142: و قـال موسی لاخیه هارون اخلف فی قومی و اصلح و لا تتبع سبیل المفسدین، موسی به برادرش گفت: درمیان قومم تو جانشین من باش و اصلاح کن و از اهل فساد پیروی نکن.
5) کنزالعمال، ج 13، ص 114، حدیث 36370 و 105 حدیث 36345.
6) الصواعق المحرقه ص 188، حدیث 6 و سنن ابن ماجه، ج 1، ص 44، باب 11، حدیث 119.
7) فـرائد الـسـحطین، ج 1، ص 311، باب 57، حدیث 249 و ص 315 باب 58 حدیث 250 و تاریخ دمشق، ج 1، ص 130، حدیث 155 و157 و 158.
8) تاریخ بغداد، ج 11، ص 173 و فرائد السحطین، ج 1، ص 235، باب 46، حدیث 183 تا 185.
9) کنزالعمال، ج 13، ص 131، حدیث 36419 و تاریخ طبری، ج 2، ص 62.
