ادلـه ای کـه بـا صـرف نـظـر از حـدیـث غـدیـر، خود به طور مستقل و به طور صریح بر خلافت و رهبری امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (ع) دلالت دارند، به اندازه ای است که ذکر تمام آنها نیاز به فرصتی فراخ وتالیفی پربرگ و بار دارد اینک جز ذکر چند مورد، فرصت و مجال نیست.
پیشتر یادآور می شود که هر چند جامعه اسلامی پس از پیامبر مکرم اسلام (ص) در تعیین رهبر خود بـه اشـتـبـاه رفـت و خـلـیـفه برحق پیامبر اکرم (ص) را مدت بیست و پنج سال از دخالت در امور مـسـلـمـیـن بـازداشـت، ولی چیزی از ارزش ذاتی آن حضرت نکاست، بلکه تنها خود را از رهبری مـعـصـوم، محروم کرد چرا که ارزشها و فضایل آن حضرت وابسته به منصب ظاهری خلافت نبود، بـلکه ارزش منصب خلافت به تصدی آن حضرت بستگی داشت، یعنی هر گاه غیر او در این منصب نشست، این منصب تنزل یافت و تنها زمانی به ارزش واقعی خود رسید که علی (ع) بر آن تکیه زد.
نوشته اند:
وقـتـی امـیـرالـمـؤمـنـین علی (ع) وارد کوفه شد، مردی پیش آمد و عرض کرد: به خدا قسم ای امیرالمؤمنین! خلافت از تو زینت یافت، نه تو از خلافت وجود تو این منصب را بالا برد، نه اینکه تو با آن برتری یافته باشی خلافت به تو محتاج بود نه تو به خلافت (1).
عبداللّه فرزند امام احمد بن حنبل می گوید: «روزی پیش پدرم نشسته بودم گروهی از اهل کوفه واردشدند و درباره خلافت خلفا صحبت کردند، ولی درباره خلافت حضرت علی کلام طولانی شد پـدرم سربلند کرد و گفت: چقدر درباره علی و خلافت بحث می کنید! خلافت علی را زینت نداد، بلکه علی خلافت را زینت داد» (2).
1) تاریخ دمشق، ج 3، ص 145، و ینابیع الموده 344.
2) تاریخ دمشق، ج 3، ص 146، حدیث 1163، و تاریخ بغداد، ج 1، ص 135.
