بر اساس تعالیم عالیه اسلام و دستورات پیشوایان دین، تلاش برای فراهم آوردن انگیزه ها و وسایلی که موجب شناخت معارف اسلامی و پراکندن آنها می شود، بزرگترین خدمت انسانی و عالی ترین عمل اجتماعی و والاترین گام اصلاحی و مهمترین تکلیف واجب الهی است که هر انسان هوشیار و بیدار که توانایی کشیدن بار آن را به دوش دارد، بایستی بدون آن که در آن کار سستی روا بدارد، بدان قیام کند.
بنابراین، تردیدی نیست که تنها پرداختن به خود کافی نیست و دردی را دوا نمی کند، بلکه بر هر انسان مسلمان منتظر لازم است که در عین «خود سازی» تا آنجا که برای او امکان دارد به دیگران هم برسد تا آنها نیز به مقام شامخ آخرین حجّت خدا، و شکوه روز ظهور و لزوم انتظار فرج، آشنا شوند. زیرا:
»رسالت عظیم انتظار، به مدد اصل «دگر سازی«، همچون آتشی که در نیزار افتد، از هرکس به اطرافیانش و حتّی آیندگانش سرایت می کند. هر قلب فروزان، هزاران قلب دیگر را شعلهور می سازد تا این رسالت انسانی، سینه به سینه، در تاریخ پیش رود، و سرانجام به روزگار ظهور پیوندد«. (1).
اینک برای این که اهمیّت دگر سازی معلوم شود به سه حدیثی که در این زمینه می آوریم، توجّه فرمایید.
1 ـ جابر جعفی می گوید:
بعد از خاتمه اعمال حج، با گروهی حضور امام محمّد باقر (علیه السلام) شرفیاب شدیم و با آن حضرت وداع نمودیم و عرض کردیم: یابن رسول اللّه! به ما سفارشی بفرمایید.
فرمود:
»باید قدرتمندان شما به ضعیف های شما کمک کنند. و ثروتمندان شما از فقرا دلجویی نمایند، و هر فردی از شما برادر دینی خودش را نصیحت نماید (خیرخواه برادر دینی خودش باشد و آنچه برای خود می خواهد برای او نیز همان را بخواهد) و اسرار ما را از نا اهلان مخفی بدارید، ومردم را بر
گردن های ما مسلّط نسازید. به گفته های ما و آنچه از ما به شما می رسانند توجّه کنید، اگر دیدید موافق با قرآن است آن را بپذیرید، و اگر آن را موافق قرآن نیافتید، از نظر بیاندازید. (یعنی: اگر موافق قرآن بود سخن ما است و گرنه از ما نیست(، و اگر مطلب بر شما مشتبه گشت در باره آن تصمیمی نگیرید و آن را به ما عرضه بدارید تا همان طور که برای شما بیان کرده اند، تشریح کنیم«.
»فإذا کنتم کما أوصیناکم ولم تعدوا الی غیره فمات منکم میّت قبل أن یخرج قائمنا کان شهیداً، و من أدرک قائمنا فقُتل معه، کان له أجر شهیدین، و من قَتَل بین یدیه عدوّاً لنا کان له أجر عشرین شهیداً«.
»پس اگر شما به دستورها و سفارشهای ما بدون کم و کاست رفتار نمودید و همان گونه که به شما توصیه کردیم عمل کردید، و از این حدود تجاوز ننمودید، هرکس از شما پیش از ظهور قائم ما در این حال بمیرد، شهید از دنیا رفته است. و هرکس از شما قائم ما را درک کند و در رکاب او کشته شود، ثواب دو شهید دارد، و هرکس در رکاب او یکی از دشمنان ما را به قتل برساند ثواب بیست شهید خواهد داشت«. (2).
2 ـ حمّاد سمندی می گوید: به امام جعفر صادق (علیه السلام) عرض کردم: من به سرزمین مشرکان سفر می کنم، بعضی می گویند، اگر در آنجا بمیری با آنان محشور می شوی!
فرمود: ای حمّاد! هنگامی که در آنجا هستی، به یاد امر ما (حاکمیت حقّ) هستی و آن را تبلیغ می کنی؟
گفتم: آری.
فرمود: هنگامی که در این شهرها ـ که شهرهای اسلام است ـ هستی چطور، آیا امر ما را مطرح می سازی و تبلیغ می کنی؟
گفتم: نه.
فرمود: تو اگر در آنجاها بمیری، خود به تنهایی همچون پیشوایی (از این اُمّت) محشور می شوی، و در روز رستاخیز نور تو، در پیشاپیش تو حرکت
می کند، و راه تو را (در تاریکی های محشر) روشن می سازد«. (3).
3 ـ امام هادی (علیه السلام) می فرماید:
»لو لم یبق بعد غیبة قائمنا من العلماء الداعین إلیه، والدّالّین علیه، والذابّین عن دینه بحجج اللّه، والمنقذین لضعفاء عباد اللّه من شباک إبلیس و مردته، لما بقی أحد إلاّ ارتدّ عن دین اللّه. ولکنّهم الّذین یمسکون أزمّة قلوب ضعفاء الشیعة کما یُمسک صاحب السفینة سکّانها أولئک هم الأفضلون عند اللّه عزّوجلّ«. (4).
»اگر نبودند دانشمندانی که بعد از غیبت قائم ما، به سوی او دعوت می نمودند و به سوی او رهنمون می شدند و از دین او دفاع می کردند و بندگان ناتوان را از دام های شیطان ـ لعنه اللّه ـ و مریدهای شیطان نجات می دادند، احدی باقی نمی ماند جز این که از دین خدا بر می گشت و مرتد می شد. ولی این دانشمندان زمام دلهای ضعفای شیعه را به دست با کفایت خود می گیرند، چنان که ملوانها زمام کشتی را به دست می گیرند و سرنشینهای کشتی را از خطر مرگ حفظ می کنند. اینها در نزد خدای تبارک و تعالی برترین بندگان خدا هستند«.
آری! همین علما و دانشمندان ربّانی اسلام هستند که در طول چهارده قرن، دین مقدس اسلام را از انحراف و دگرگونی حفظ نموده، مسایل سخت و پیچیده و ابهام آمیز را برای مسلمانان تشریح کرده، بندگان خدا را از دام و فریب شیطان و شیطان نماها نجات داده و دلهای شیعیان را بر اساس عقاید صحیح اسلامی ثابت و استوار نموده اند.
1) انتظار بذر انقلاب، ص 97.
2) بحار الانوار، ج 52، ص 122، ح 5.
3) وسائل الشیعة، ج 11، ص 77، ح 6.
4) محجّة البیضاء، ج 1، ص 32.
