از نکات دیگری که ابن تیمیه و پیروان فکری او دستاویز حمله به شیعیان و پیروان اهل بیت (ع) قرار داده اند، مساله نذر و نیاز برای حرمها و اولیاء الهی است. (قصیمی) گفته است که اینگونه نذرها و قربانیها برای اهل قبور، از شعائر شیعه و سرچشمه گرفته از غلو شیعه درباره امامانشان و اعتقاد به الوهیت علی (ع) و فرزندان اوست.
این دروغی بیش نیست. در این مسأله، شیعه راهی جدا از امت اسلامی درگذشته و حال ندارد. جواز نذر و نیاز برای مردگان و نیز اولیاء الهی، مورد قبول علمای اهل سنت است. از جمله، (خالدی) گفته است: (مساله دائر مدار نیت نذر کنندگان است. اگر قصد نذر کننده، تقرب به خود مرده است، این به اتفاق، جایز نیست. ولی اگر قصد او تقرب به خداست و ثواب آن را هدیه به متوفی یا صاحب قبر می کند، مانعی ندارد، چه منافع خاصی از نذر را مورد نظر داشته باشد، یا به نحو مطلق باشد که در عرف مردم، منصرف به منافع صاحب قبر یا اهل شهر او یا همسایگان یا فقیران یا بستگان میت می شود. در این صورت نذر صحیح است و عمل به آن لازم است. این نکته از بسیاری از علما نقل شده است، همچون اذرعی، زرکشی، ابن حجر، رملی، رافعی و…((1).
رافعی نیز به نقل از صاحب (تهذیب) گفته است که اگر نذر کند فلان مقدار برای اهالی فلان شهر صدقه دهد، واجب است بر آنان صدقه دهد و نذر برای قبر معروف در جرجان نیز ازاین قبیل است.(2).
عزامی در کتاب خویش نوشته است: (ابن تیمیه می گوید: هرکس برای پیامبر اسلام یا یکی از پیامبران و اولیاء اهل قبور نذر کند یا قربانی کند، مثل مشرکانی است که برای بتهایشان قربانی می کنند و این عبادت غیر خدا و کفر است. برخی از متأخرین نیز که با او یا شاگردانش مصاحبت و همنشینی داشته اند، فریب سخن او را خورده اند. این نوعی دروغ بافی در دین و تهمت به مسلمین است. هیچ مسلمانی با اینگونه نذر و قربانی برای پیامبران و اولیاء، قصدی جز این ندارد که از جانب آنان صدقه می دهد و ثوابش را به آنان هدیه می کند. اجماع همه اهل سنت بر این است که صدقه دادن زندگان برای مردگان سودمند است و ثوابش به آنان می رسد و احادیث صحیح فراوانی در این باره نقل شده است. نذر و نیاز و صدقه و قربانی را برای مرده انجام نمی دهند، بلکه برای خدا انجام می دهند و ثوابش را برای مردگان قرار می دهند. کجای این بت پرستی است؟اینگونه هدیه زنده ها برای مرده ها، هم مشروع است، هم ثواب دارد. مشروح آن در کتب فقهی و کتابهایی که در رد عقاید ابن تیمیه نوشته شده، آمده است.(3).
نذر قربانی برای انبیاء و اولیاء، امری شرعی و رایج در سیره مسلمانان است و اختصاص به فرقه خاصی ندارد و اگر نذر کننده به خاطر خدا و با نام خدا قربانی کند، پاداش می برد.
روایت است که مردی در زمان پیامبر اکرم (ص) نذر کرد شتری را در (بوانه) قربانی کند. نزد آن حضرت آمد و خبر داد. حضرت پرسید: آیا در آن مکان، قبلا بتی ازبتهای جاهلیت بوده که پرستیده می شده؟گفتند: نه. فرمود: آیا در آن جا عیدی از عیدهای بت پرستان بوده؟گفتند: نه. پیامبر فرمود: پس به نذر خود وفا کن. نذری که در نافرمانی خدا باشد، وفا کردنی نیست.(4).
شبیه آن نذر مردی است که به پیامبر گفت: نذرکرده ام 50 گوسفند دربوانه قربانی کنم. حضرت پس از سؤالاتی مانند آن چه گذشت، فرمود: به نذرت وفا کن.(5).
خالدی، پس از نقل حدیث قبلی، می گوید: اینکه خوارج برای اثبات ممنوعیت نذر در جایگاه انبیاء و صالحین به این حدیث استناد کرده و پنداشته اند که انبیاء و صالحان، همچون بتهای جاهلیت اند، نهایت تحقیر و توهین به انبیاست و هر که به پیامبران الهی هر چند با کنایه توهین کند، کافر است و توبه اش پذیرفته نیست. این واماندگان به سبب جهالتشان توسل به انبیا را عبادت می شمرند و آنان را بت می نامند. ارزشی برای جهالت و گمراهی اینان نیست. همچنانکه سخنان جاهلانه ابن تیمیه و هوادارانش نیز ارزشی ندارد.(6).
اینها پاسخی است که علمای اهل سنت به بافته ها و تهمتهای امثال ابن تیمیه و قصیمی داده اند و نذر و نیاز و قربانی در حرمها و برای اولیاء الهی را مغایر با دین و توحید و خداپرستی ندانسته اند.
1) )صلح الاخوان(، خالدی، ص 102 تا109.
2) )فتاوی سبکی(، ج 1 ص 294.
3) )فرقان القرآن(، عزامی، ص 133.
4) )سنن ابی داود(، ج 2 ص 80.
5) )معجم البلدان(، ج 2 ص 300.
6) )صلح الاخوان(، ص 109.
