بسم الله الرحمن الرحیم
1- ما در عصر خود شاهد تحول عظیمی هستیم، تحولی که از یکی از بزرگترین ادیان آسمانی یعنی «اسلام» سرچشمه میگیرد.
اسلام در عصر ما تولد نوینی یافته، مسلمین جهان بیدار شده و به اصل خویش باز میگردند، و حل مشکلات خود را که در جای دیگر نیافتهاند، در تعلیمات اسلام و اصول و فروع آن جستجو میکنند.
دلیل این تحول چیست؟موضوع بحث جداگانهای است، مهم این است که بدانیم آثار این تحول عظیم در همه کشورهای اسلامی، و حتی در بیرون جهان اسلام آشکار شده است، و به همین دلیل بسیاری از مردم دنیا میخواهند بدانند که اسلام چه میگوید؟و چه پیام تازهای برای مردم جهان دارد؟
در چنین شرایط حساسی وظیفه ماست که اسلام را آن چنان که هست بدون هر گونه پیرایه و با تعبیراتی روشن و قابل درک برای عموم شرح دهیم و عطش مردمی را که میخواهند نسبت به اسلام و مذاهب اسلامی آگاهی بیشتری پیدا کنند با بیان حقیقت فرو نشانیم و اجازه ندهیم که دیگران به جای ما سخن بگویند و به جای ما تصمیم بگیرند.
2- قابل انکار نیست که در اسلام مانند سایر ادیان، مذاهب مختلفی وجود دارد که هر یک دارای ویژگیهایی در مسائل عقیدتی یا عملی میباشند، ولی این تفاوتها هرگز در آن حد نیست که مانع از همکاری نزدیک میان پیروان این آیین گردد. بلکه آنها میتوانند در سایه همکاری و همگامی موجودیت خود را در برابر طوفانهایی که از شرق و غرب میوزد حفظ کنند و به مخالفان مشترک اجازه ندهند نقشههای خود را عملی سازند.
به یقین ایجاد این تفاهم و تحکیم و تعمیق آن، نیاز به رعایت اصول و ضوابطی دارد که از همه مهمتر این است که فرق اسلامی یکدیگر را به خوبی بشناسند و ویژگیهای هر یک برای دیگری روشن گردد، چرا که تنها با شناخت یکدیگر میتوانند جلو سوء تفاهمها را بگیرند و راه همکاری را هموار سازند.
بهترین راه برای شناختیکدیگر این است که عقاید هر مذهبی را در فروع و اصول اسلام، از دانشمندان معروف و شناخته شده آن مذهب بگیرند چون اگر به سراغ ناآگاهان برویم، یا احیانا عقاید پیروان یک مذهب را از دشمنانشان بشنویم. حب و بغضها راه وصول به مقصد را میبندد و تفاهم مبدل به دلسردی و جدایی میشود.
3- با توجه به دو نکته بالا بر این شدیم که عقاید اسلامی را در اصول و فروع به ضمیمه ویژگیهای مذهب شیعه، در این کتابچه مختصر گرد آوری کنیم و نوشتاری تهیه شود که دارای خصوصیات زیر باشد:
1- فشرده و عصاره همه مطالب لازم در آن منعکس باشد و زحمت مطالعه کتابهای متعدد را از دوش خوانندگان جستجوگر بردارد.
2- بحثها روشن و خالی از هر گونه ابهام باشد و حتی از به کارگیری اصطلاحاتی که تنها به درد محیطهای علمی و حوزوی میخورد پرهیز شود، در عین حال این کار چیزی از تعمیق بحثها نکاهد.
3- با این که هدف ذکر عقاید است نه بیان دلایل آن، ولی در موارد حساس تا آن جا که طبیعت چنین نوشتار فشردهای اجازه میدهد، بحثها آمیخته با دلایلی از کتاب و سنت و دلیل عقل باشد.
4- از هر گونه پرده پوشی و مجامله و پیشداوری خالی باشد، تا بتواند واقعیتها را آن چنان که هست، منعکس نماید.
5- موازین ادب و عفت قلم نسبت به همه مذاهب در تمام بحثها مراعات گردد.
کتابچه موجود با رعایت نکات بالا در سفر بیت الله الحرام که روح و جان صفای بهتر و بیشتری دارد تهیه شد، سپس در جلسات متعددی با حضور جمعی از دانشمندان مورد بحث و بررسی دقیق قرار گرفت و تکمیل شد. امیدواریم با این کار موفق به رسیدن به اهدافی که در بالا اشاره کردیم شده باشیم و ذخیرهای برای یوم المعاد گردد. در این جا دستبه درگاه قادر متعال برداشته عرضه میداریم:
»ربنا اننا سمعنا منادیا ینادی للایمان ان آمنوا بربکم فآمنا ربنا فاغفر لنا ذنوبنا و کفر عنا سیئاتنا و توفنا مع الابرار» (1).
محرم الحرام 1417
قم- مدرسة الامام امیر المؤمنین (ع)
ناصر مکارم شیرازی
1) سوره آل عمران، آیه 193.
