جزء بودن بسم الله و آشکار گفتن آن

»بسمله» در لغت به معنای گفتنِ «بسم اللَّه الرحمن الرحیم» است و چون گفته شود، «اکثِر من البسمله» یعنی زیاد بسم اللَّه بگو. (1).

بسم اللَّه نشان مسلمانان است و هیچ چیز را آغاز نمی‏کنند مگر پس از گفتن بسم اللَّه الرحمن الرحیم، که آیه توحید و سبب طرد مشرکان است. خدای سبحان می‏فرماید: «چون به آنان گفته شود برای رحمان سجده کنید، می‏گویند: رحمان چیست؟…» (2).

شعار مشرکان در عصر جاهلیت، «باسمک اللهم» بود و سخن خود را با آن آغاز می‏کردند. در صلح حدیبیه که کار به نوشتن قرارداد صلح بین دو طرف انجامید، پیامبر خداصلی الله علیه وآله به امیرالمؤمنین‏علیه السلام دستور داد بنویسد: بسم اللَّه الرحمن الرحیم. حضرت طبق دستور پیامبرصلی الله علیه وآله نوشت. سهیل نماینده قریش گفت: این را نمی‏شناسم، بنویس: باسمک اللهم. (3) پس بسمله، مرز میان اسلام و شرک و وجه تمایز مؤمن و کافر است و مسلمان در هیچ جا از آن جدا نمی‏شود.

1) لسان العرب، المصباح المنیر، واژه بسمله.

2) الفرقان: 60.

3) سیره ابن هشام: ج2، ص317.