پیامبر اکرمصلی الله علیه وآله و اصحاب او مدّتی طولانی بر زمین سجده میکردند و سختی زمین ریگزار و غبار خاک و رطوبت گِل را سالها تحمّل میکردند و آن روز کسی بر پارچه و گوشه عمامه یا بر حصیر و بوریا و خُمره (1) سجده نکرد. نهایت کاری که برای آزرده نشدن پیشانی میکردند، آن بود که با دستهایشان سنگریزهها را کمی خنک میکردند، آنگاه پیشانی بر آن مینهادند. یکی از شدت گرما بر پیامبر خداصلی الله علیه وآله شکایت کرد، حضرت جوابش نداد، چون نمیتواست از پیش خود فرمان الهی را تغییر دهد، تا آنکه رخصت آمد که میتوانند بر بوریا یا حصیر سجده کنند، یعنی تا حدّ محدودی به مسلمانان توسعه و رخصت داده شد.
پس دو مرحله بر مسلمانان در آن زمان گذشته است:
1- مرحلهای که بر مسلمانان واجب بود تنها بر زمین، با انواع مختلفش سجده کنند، مثل خاک و رمل و حصیر و گل و اجازهای برای غیر آن نبود.
2- مرحلهای که رخصت داده شد بر گیاهان زمین مثل بوریا و حصیر و خُمره سجده کنند، به جهت آسان سازی و رفع مشقّت، و بیش از این آنگونه که برخی ادّعا میکنند هیچ توسعهای برای مسلمانان داده نشد. اینک توضیح مطلب:
1) خُمره: چیزی که از گیاه و حصیر به اندازه صورت و سجدهگاه میبافتند و بر آن سجده میکردند، «سجادهای حصیری«.
