جمع بین دو نماز از روی اختیار، هرچند از ضروریات فقه شیعه است، لیکن غیر از شیعه هم کسانی از فقهای اهل سنت با آن موافقاند.
ابن رشد گوید: در مورد جمع بین دو نماز در حضر بدون عذر، مالک و بیشتر فقها جایز نمیدانند، ولی جمعی از اهل ظاهر، واشهب از اصحاب مالک آن را اجازه دادهاند. سبب اختلافشان، اختلاف در مفهوم حدیث ابن عباس است. بعضی آن را تأویل کردهاند که در مورد سفر است، برخی هم عموم آن را مستند قرار دادهاند. مسلم افزودهای در حدیث خود دارد و آن این است:
بدون خوف و نه سفر و نه باران، اهل ظاهر هم به همین تمسک جستهاند. (1).
نووی گوید: فرع: درباره مذاهب آنان نسبت به جمع، در حال نبودن خوف یا سفر یا باران یا بیماری. مذهب ما (شافعیه) و مذهب ابوحنیفه و مالک و احمد و جمهور این است که جایز است. ابن منذر از گروهی نقل کرده که بدون سبب هم جمع جایز است و گفته است: ابن سیرین آن را جایز شمرده، وقتی که نیاز باشد، یا تبدیل به عادت نشود. (2).
به هر حال، مهم دلیل است نه اقوال. اگر اقوال با دلیلها مطابق بود چه بهتر، وگرنه باید به دلیل رجوع کرد.
1) بدایة المجتهد: ج2، ص374، چاپ همراه تحقیق.
2) المجموع: ج4، ص264.
