آنـچـه در ابـتـدا از کـلمه وارث به ذهن می آید این است که شخص وارث مالک اموال مورث باشد، ولـی عـلـی (ع) از نـظـر شرعی وارث اموال پیامبر نبوده است زیرا طبق فقه امامیه زمانی که میت دارای فرزند باشد، نوبت ارث به خویشان او نمی رسد ـ فرزند در طبقه اول ارث قرار دارد و خویشان در طبقات بعد ـو می دانیم که پیامبر اکرم (ص) در زمان حیات خود دارای فرزند بوده است فاطمه زهـرا (س) حـداقـل هـفتاد و پنج روز پس از پیامبر (ص) زنده بوده اند، و جز او، همسران پیامبر که مـجـمـوعـا یک هشتم اموال او را به ارث می برده اند، در قید حیات بوده اند بر فرض که این همه را نـدیده بگیریم، علی (ع) پسرعموی پیامبر است و پسر عمو در طبقه سوم ارث قرار دارد، و می دانیم که عباس عموی پیامبر در زمان وفات آن حضرت زنده بوده است، و عمو در طبقه دوم قرار دارد.
امـا طـبـق فـقـه اهـل سـنت، پس از پرداخت سهم همسران (یک هشتم) مال به دو بخش تقسیم مـی شـود: یـک قـسمت به فاطمه زهرا (س) که تنها دختر است، داده می شود و قسمت دیگر که از سـهـم او خارج است، به عمویش عباس تعلق می گیرد بنابراین حضرت امیر (ع) به هیچ وجه وارث امـوال پیامبر نبوده است از سویی، چون پیامبر صریحا او را وارث خود اعلام کرده است، باید در این احـادیـث مـوضـوع ارث چـیز دیگری باشد قهرا موضوع ارث در این احادیث، دانش، مقام و منصب مـعـنـوی و موقعیت اجتماعی پیامبراکرم (ص) است آری، علی وارث علم و سنت پیامبر است، و به همین دلیل خلیفه ایشان است.
پـیامبراکرم (ص) به علی فرمود: «تو برادر و وارث منی» عرض کرد: «یا رسول اللّه! من چه چیزی ازشما ارث می برم؟» فرمود: «همان چیزی که پیامبران پیش از من ارث گذاشته اند» عرض کرد: «ایشان چه چیزی به ارث نهاده اند؟» فرمود: «کتاب پروردگار و سنت پیامبرشان را» (1) و امیرالمؤمنین علی (ع) خود نیز فرمود: «من وارث علم پیامبرم» (2).
1) کنزالعمال، ج 13، ص 106، حدیث 36345.
2) المستدرک علی الصحیحین، ج 3، ص 126.
